Алга карап эшлибез

Хуҗәмәт ремонт-механика заводы икътисадый шартларга ярашып яши һәм эшли белә. Заманында двигательләр ремонтлау белән шөгыльләнсәләр, соңгы елларда игътибарны ашлык чистарту агрегатлары (ПСМ) һәм халык куллану товарлары җитештерүгә йөз тоттылар. Хәзер яңадан двигательләр ремонтлауны киңәйтмәкче булалар. Заводны күп еллар җитәкләүче Хәнәфи Кәримов белән әңгәмә заводның бүгенге икътисадый хәле турында.

 – Хәнәфи Хәмитович, кырыс базар шарт­ларында исән-имин калган ремонт-механика заводларының берсе – сезнең завод. Аны ничек саклап калдыгыз?

– Чыннан да, Татарстанда эшләп килгән заводларның, бездән башкалары базар шартларына яраклаша ал­мыйча, банкротлыкка чыктылар. Хуҗәмәт РМЗсы за­ман таләп иткән яңалыкларны кыю рәвештә кертү нәтиҗәсендә исән калды һәм елдан-ел җитештергән техникаларны камилләштереп алга баруын дәвам итә.

– Эшчеләрегез бер ай ялда булган дип ишеттем, бу сүз дөресме? Коллективта кыскартылулар юк, аларның составын саклап калу яңа техникалар, яңа эшчәнлекләр алып баруга бәйлеме?

– Әйе, бу дөрес, эшчеләребез бер ай дәвамында ял итеп, 2 февраль көнне эшкә чыктылар. Мин эшчеләребезне менә өч ел рәттән гыйнвар аенда ялга җибәрәмен. Гыйнвар аенда эшчеләрне эшләтү үз-үзен

 акламый, чөнки электр энергиясенә һәм җылылык, энергия чыганакларына күп түләргә туры килә. Завод­та бүгенге көндә 123 кеше хезмәт куя, аларның айлык хезмәт хакы 22 мең сум тәшкил итә. Эшен сыйфат­лы итеп башкарган тырыш кешеләр нормаль хезмәт хакы алырга тиеш дип уйлыйм. Шулай ук коллективта сәламәт атмосфера булырга, персональ, кем булып эшләвенә карамастан, үз эшенә профессиональ якын килергә тиеш. Шул чакта гына бердәм максатка ире­шеп була.

– Завод дизель двигательләрен ремонтла­уны дәвам итә. Заказчылар белән эшләүдә кыенлыклар бармы?

– Кыенлыкларга карамый­ча, двигательләр, аның узел­ларын һәм частьларын ре­монтлау эшен саклап калдык. Былтыр 170 берәмлек двига­тельне ремонтладык. Пробле­ма бары тик заказчыларның түләү сәләтендә. Бүгенге көндә хуҗалыкларның түләү сәләте түбән, шунлыктан двигательләр ремонтлауга за­казлар азрак. Шулай да безгә республикабызның төрле районнарыннан, Оренбург, Башкортостан, Удмуртиядән двигательләр алып килеп ре­монтлаталар. Гомумән, элек СССР заманында нинди двигатель чыккан, аларның бөтенесен дә капиталь ремонт­лыйбыз.

– Хәзерге заманда марке­тинг хезмәтеннән башка за­манча эшләүче заводны күз алдына да китереп булмый.

– Әлбәттә, үз товарыңны кай­да да булса файдалы итеп ур­наштыру иң төп бурычларның берсе булып тора. Шулай бул­гач, маркетинг хезмәтенә ае­рым игътибар бирелә, техника­ларны урнаштыру максатында Россиянең төрле җирләренә ба­рып чыгарга туры килә. Россия авыл хуҗалыгы уздырган төрле күргәзмәләрдә катнашабыз. Безнең продукцияне Казахстан­да яратып алалар, хәзер Монго­лия белән дә эшли башладык.

– Чит илдә чыккан дви- гательләрне ремонтлый­сызмы?

– Әлегә чит илдә чыккан двигательләрне ремонтлаган юк, аларны өйрәнәбез, әзерлек бара. Киләчәктә без аларны ре­монтларга алыначакбыз, моның өчен заводта станок парклары җитәрлек, мөмкинлекләребез әзерлибез.

– Татарстан Республика­сында ындыр табакларын модернизацияләү програм­масы эшли башлады. Сез бу программада катнашасыз­мы?

– Кызу урак өстендә бу махсус­лаштырылган хуҗалыкларның барлык звеноларының көйле эшләве бик мөһим. Ындыр табагы ашлыкны оптималь кондицияләргә китергәнче, вакытлыча тоту урыны булып санала. Әмма бүгенге көндә бу вакытлыча объектларның техник торышы узган гасыр дәрәҗәсендә. Ашлык киптерү һәм калибровкалау маши­налары күптән инде мораль һәм физик искергән, ә кайбер хуҗалыкларда алар бөтенләй юк. Сез сорау биргәнчә, без әлеге программаны көтеп тор­мадык, менә хәзер өч ел инде ындыр табакларындагы ЗАВ-20, ЗАВ-40, КЗС агрегатларын ка­питаль ремонтлыйбыз, кайсы­бер хуҗалыкларда без аны өр- яңадан төзеп бирәбез. Шушы өч елда безнең предприятие 10 берәмлек ЗАВларны капиталь төзекләндерде. Арча районын­да узган ел шундый бер ЗАВны өр-яңадан салып бирдек. Бер ЗАВны капиталь төзекләндерү – 3 млн, ә өр-яңадан салу 5 млн сумга төшә. Базар шартларын­да кул кушырып утырып бул­мый.

– Сезнең коллективта эшләүчеләргә нинди уңай- лыклар тудырылган?

– Без Чаллы һәм Минзәлә шәһәреннән эшчеләрне эшкә вахта белән бушка йөртәбез. Эшчеләребезне сыйфатлы итеп ашатабыз, алар төшке ашның 50 процентын гына түлиләр. Бәрәңге утырту өчен 6 сутыйга кадәр җир бушлай эшкәртелеп бирелә. Заводта эшләүче мал асраучы эшчеләр печәнне хезмәт хакы исәбенә алалар. Шулай ук бездә эшләп чыккан пенсонерларга ай саен 200 сум күләмендә өстәмә түләү карал­ган.

– Заводка кадрлар җитә- ме?

– Бүгенге көндә югары квали­фикацияле ике эретеп ябыш­тыручы һәм бер инженер-кон­структор кирәк.

 акцент

Биредә төрле двигательләр ре­монтлап кына кал­мыйлар, 50 гә якын төрле ашлык чис- тарту машинасы җитештерәлә. Казах­стан, Белорусь, Кыр­гызстан, Таҗикстан кебек якын чит илләрдә һәм Монго­лия Халык Респуб- ликасында яратып кулланыла торган техниканы үзебездә бик аз алалар...

безнең өстәмә

Татар-башкорт көрәше буенча «Хуҗәмәт РМЗ» ААҖ призына 1999 елда һәм аннан соңрак туган яшүсмерләр арасында команда беренчелегенә традициягә әйләнгән ярышлар узды. Бу ярышларда сигез командадан 70 кә якын яшүсмер катнашты. Бәйгедә Хуҗәмәт урта мәктәбе командасына тиңнәр булмады. Икенче урынны Кадрәк авылы яшүсмерләре, өченчедә Иркәнәш авылы командасы калды. Призерлар һәм җиңүчеләр завод җитәкчесе Хәнәфи Кәримов исеменнән грамоталар, медальләр һәм 1 дәрәҗә диплом белән бүләкләнде. Көрәшкә килгән яшүсмерләрне РМЗ ААҖ ашханәсендә тәмле итеп ашаттылар.