Яхшы юллар тормышка ямь кертә

«Татавтодор” ААҖнең Марат Самигуллин җитәкчелегендәге Минзәлә филиалы 1000 км дан артык федераль һәм территориаль әһәмияткә ия гомуми файдаланудагы юлларга хезмәт күрсәтә. Филиал Минзәлә, Мөслим һәм Актаныш районнары участокларын берләштерә.

– Безнең өчен иң мөһиме – башкарган эшләребез районыбызның, республикабызның икъти­садын үстерүгә этәргеч бир­сен, халыкның ихтыяҗын канәгатьләндерсен иде, – дигән теләкләр белән филиал җитәкчесе Марат Самигуллин безне Минзәлә районында ре­спублика программалары буенча башкарылучы юл төзелешләре белән таныштырды.

Юлыбызны асфальт-бе­тон заводыннан башладык. Территориядәге пөхтәлеккә игътибар итми мөмкин түгел. Минзәләлеләр, шулай ук фи­лиал карамагындагы Акта­ныш һәм Мөслим районнары бәхетенә төзелгән заманча АБЗның да файдалануга тап­шырылуына 6 ел узган. Шушы чорда 560 мең тонна асфальт- бетон җитештерелде. Элекке елларда көненә 200 тонна ас­фальт-бетон җитештерсәләр, монысының җитештерүчәнлеге 1 сәгатькә 240 тонна. Биредә 8 хезмәткәр эшли. Мондагы җиһазларның эшчәнлеген, тех­нологик операцияләрнең ни­чек башкарылуын операторлар компьютерлар каршына утырып электрон юл аша гына күзәтеп бара. Завод эшчәнлегенә бәйле сораулар туса, заводны төзегән компания белән “кайнар линия” аша элемтәгә керергә мөмкин, диде биредәге хезмәткәрләр. Заманча җиһазланган лабо- раториядә 4 хезмәткәр эшли. Юллар төзелешенең сыйфа­тын, юлларны ныклы итү һәм үзкыйммәтне киметү өчен за­манча технологияләр һәм ком­понентлар куллану өлкәсендә тикшеренү эшләре башкару йөкләнгән аларга.

– Җирле әһәмияткә ия бул­ган гомуми файдаланудагы юлларның республика про­граммаларына кертелүендә “Татавтодор” ААҖ генераль директоры Айрат Шәймиевнең аңлап эш итүе дә, ТР Дәүләт Советы депутаты Алмаз Шәриповның таянычы булу­ын да билгеләп үтәсе килә, – диде Марат Марсович. – Фи­лиал буенча алганда, быел юл төзелеше буенча иң күп эш күләме Минзәлә, Актаныш уча­стокларында башкарыла, – дип сүзен дәвам итте ул.

Минзәлә юл төзүчеләре өчен дә “урак өсте” хәзер. Бүгенге көндә районыбызның Калтак авылына юл салу өчен әзерлек бара. Биредә 3,5 км озынлыгын­дагы юлга асфальт салыначак, аны октябрьгә төгәлләү күздә тотыла. Бу юлның салынуы кал­таклыларга да, “Заиковский” хуҗалыгы җитәкчелеге өчен дә мөһим, чөнки авылда терлек­челек фермасы эшли. Филимо­новка авылында яшәүчеләр дә үзләренә юл салынуын зарыгып көтәләр. Булыр дип ышаныйк, техник базасы куәтле, елына 40 км юл төзү мөмкинлегенә ия филиал эшләп торганда, юлларның дәүләт программа­ларына кертелүе генә кирәк. Әнә ич, юлсызлыктан ничә ел­лар җәфаланган Бикбау, Мәлкән авылларына да асфальт керде бит. Филиал җитәкчелеге быел тапшырылган объектлардан иң саллысы дип 20 км лы Кадрәк- Наратлы Кичү-Хуҗәмәт юлын саный. Мөһимлеге ягыннан да бик әһәмияткә ия бу юл. Шушы юлда эшләрнең тәмамлануы булды, Минзәлә янындагы күпер ремонтка ябылды. Шуңа да М-7 трассасыннан йөрүче күпчелек авыр йөк машинала­ры да Кадрәк аша урап китә башлады.

Моннан бер атна элек Минзәлә юл төзүчеләре район үзәгенә иң ерак авылларның берсе –шифалы чишмәсе белән танылган Рус Мөшегесе авылында да эшкә керештеләр. 2,4 км озынлыктагы әлеге уча­стокта юл төзүне августның урталарына төгәлләргә исәплиләр.

Иркәнәшлеләр дә рәхәткә чыкты: авылга асфальт юл кил­де, авыл урамнарында каты өслекле юллар салынуы та­гын зур сөенеч. Әтрәклеләргә дә уңайлы хәзер, федераль трассага чыкканда асфальт­ланган Иркәнәш юлы аша да барырга була. Филиалның берничә берәмлек техникасы бу көннәрдә Иске Иркәнәштәге урам юлында кайнаша: биредә юл полотнасын (4,5 метр киңлектә, озынлыгы 560 метр) әзерләү эшләре бара, тагын бер урам юлына асфальт салы­на дигән сүз.

–Чыгымнарны киметү мак­сатыннан юл полотносын әзерләгәндә вак таш урынына ком-гравий катнашмасын це­мент белән катыштырып сала­быз. Әлеге алымны еш булма­са да, кулланырга тырышабыз. Юлларны шушы ысул белән төзү 1 км га 4-5 миллион сумны янга калдыру мөмкинлеге бирә, – диде филиал җитәкчесе.

Филиалның юл төзүчеләре соңгы көннәрдә шәһәр урамна­рында да байтак эш башкарып чыктылар. Урам юллары ас­фальт-бетон өслекле урам юл­ларын ремонтлау программасы буенча асфальтланды, моның өчен 15 млн сум бүлеп бирелгән иде.

– Филиал юл төзелешеннән тыш гомуми файдаланудагы юлларга хезмәт күрсәтү һәм аларны карап тоту буенча да эшләр башкара. Әйтик, шушы араларда Минзәлә-Боерган юлында 1 км да, Минзәлә-Рус Каран-Тогашево автоюлын­да 1,4 км озынлыктагы юлда ремонт эшләре башкарылды. Шулай ук язын башланган чо­кыр-чакырларны ямау, ярыл­ган урыннарны санацияләү, эшләре дә тукталып тормый, – диде Марат Самигуллин.

Филиалдагы юл төзүчеләр арасында минзәләлеләрдән тыш, Актаныштан яисә Мөслимнән килеп эшләүчеләр күп. Әйтик, Иркәнәштәге юл төзелеше белән идарә итүче юл мастеры Нияз Шәймиев та, автогрейдер машинисты Таһир Гыйзетдинов та – Мөслимнән. Таһир аганың хезмәт тәҗрибәсе зур, 27 ел юл идарәсендә эшли. Филиалга узган ел гына кайта­рылган “Volvo” автогрейдерын­да сөенә-сөенә эшләвен киң елмайган йөзенә карагач та аңлыйсың.

– Менә шундый чит ил тех­никасында Минзәлә юлларын төзибез, сезнең райондагы юлларны асфальтлап бетер­дек дисәк тә була, Мөслимдә дә шундый юллар салынуын көтәбез, – дигән теләген дә җиткерде ул.

Авылдан кайтыр юлга чык­канда Иркәнәштә яшәүче пенсиядәге Фәндәлия Ябба­рова белән сөйләшеп тордык. Алар гаиләсе белән авылда яшәргә шәһәрдән күчеп кайт­кан. “Юллар яхшырган саен, күңел күтәрелә, урамнар тагын да ямьләнә”, дип шатлыгын ур­таклашты ул.

Сан:

* Өч районның автоюлларына хезмәт күрсәтү һәм ре­монтлау өчен бер сменада 1000-1500 тонна асфальт-бетон катнашмасы чыгарыла.

* Минзәлә асфальт-бетон заводында алты ел эчендә 560 мең тонна асфальт җитештерелгән.

* Минзәлә участогына М-7 федераль трассасының 66 ки­лометр өлеше туры килә, район әһәмиятендәге юллар – 247 километр.

Флүрә МУСИНА